Ad-hoconderzoek: Terugkeer van reguliere migranten van buiten de EU

Publicatie: Procedures van EU-lidstaten voor de terugkeer van reguliere migranten naar herkomstlanden. Hoe gaan lidstaten om met reguliere migranten van wie de verblijfsvergunning wordt ingetrokken of niet meer vernieuwd?

Aanleiding

Met het project ‘Terugkeer van reguliere vreemdelingen’ begeleidt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), in samenwerking met de Nationale Politie en de Dienst Terugkeer en Vertrek, reguliere migranten van buiten de EU die terug moeten keren naar hun herkomstland. Reguliere migranten zijn migranten die met toestemming van de Nederlandse overheid in Nederland zijn voor werk, studie of familie. In het project gaat het om vooral om migranten van wie de verblijfsvergunning wordt ingetrokken of niet meer wordt verlengd. De IND vroeg via het Europees Migratienetwerk Nederland (EMN Nederland) aan andere EU-lidstaten welke procedures ze hanteren voor terugkeer van reguliere migranten zonder rechtmatig verblijf.

Onderzoeksvragen

  • Welke nationale wet- en regelgeving heeft uw lidstaat als het gaat om de terugkeer van reguliere migranten?
  • Als de reguliere verblijfsvergunning (voor werk, studie of familie) is ingetrokken, welke acties onderneemt uw lidstaat dan om een migrant terug te laten keren?
  • Als de reguliere verblijfsvergunning (voor werk, studie of familie) niet is verlengd, welke acties onderneemt uw lidstaat dan om een migrant terug te laten keren?
  • Welke organisaties zijn betrokken bij de  van reguliere migranten? Wat is hun rol (bijvoorbeeld monitoren, informeren, intrekken)?
  • Worden reguliere migranten geïnformeerd over de terugkeerprocedure als hun verblijfsvergunning is ingetrokken of niet vernieuwd? Hoe worden ze geïnformeerd (bijvoorbeeld via een brief)?
  • Zijn er initiatieven in uw lidstaat die de terugkeer van reguliere migranten ondersteunen en/of hiervoor aandacht vragen?
  • Als de terugkeer van een migrant niet kan worden gehandhaafd, wordt het verblijf van deze migrant in uw lidstaat dan gedoogd?


Resultaten

Achttien lidstaten reageerden op de onderzoeksvraag: België (BE), Bulgarije (BG), Duitsland (DE), Finland (FI), Frankrijk (FR), Hongarije (HU), Italië (IT), Kroatië, Letland (LV), Litouwen (LT), Luxemburg (LU), Nederland (NL), Oostenrijk (AT), Slovenië (SI), Slowakije (SK), Tsjechië (CZ), Verenigd Koninkrijk (UK, tot 31 januari 2020 lid van het EMN) en Zweden (SE). Samenvatting van alle reacties: 'Summary: Return of third country nationals with a residence permit obtained through legal migration channels (study, work and family purposes)'.

 
Selectie resultaten:

  • In dertien lidstaten is de procedure voor de terugkeer van reguliere migranten hetzelfde als de algemene procedure voor het intrekken of niet verlengen van een reguliere verblijfsvergunning (AT, BE, BG, CZ, DE, FI, FR, IT, LT, LU, NL, SK, UK). Vijf lidstaten hebben andere procedures (HR, HU, LV, SI, SE).
  • In veertien lidstaten wordt een migrant van buiten de EU met een voormalige reguliere verblijfsvergunning geïnformeerd over het terugkeerproces zodra de verblijfsvergunning is ingetrokken en/of niet is verlengd (AT, BE, BG, FI, FR, HU, IT, LV, LU, NL, SE, SK, SI, UK). Het informeren gebeurt meestal schriftelijk, in enkele lidstaten kan dit ook persoonlijk (alleen BE, HU en SE hebben dit specifiek aangegeven, van andere lidstaten is dit onbekend). Het gaat om informatie over de beslissing, uiterste datum van vertrek, uitleg over de gevolgen als de migrant niet tijdig vertrekt, beroepsmogelijkheden en/of het verzoek voor het invullen van documenten (zoals een formulier voor het bevestigen van de identiteit).
  • Alleen BE, IT, NL en SE noemen (specifieke) initiatieven om betrokken belanghebbenden (autoriteiten, gemeenten, ngo's) te ondersteunen of bewust te maken van de terugkeer van reguliere migranten. Alleen Nederland heeft een project dat zich specifiek richt op de terugkeer van reguliere vreemdelingen.


Publicaties

Nigeriaanse migranten stappen in een vliegtuig om terug te keren naar Nigeria. | Foto: IOM, 2012
Nigeriaanse migranten stappen in een vliegtuig om terug te keren naar Nigeria. | Foto: IOM, 2012