Jaaroverzicht EMN Nederland: Nederlands migratiebeleid in 2021

2021 was een jaar getekend door de crisis in Afghanistan en COVID-19, ontwikkelingen met ook gevolgen voor het Nederlandse migratiebeleid. Op nationaal niveau speelden verder vooral het aanhoudende tekort aan opvangcapaciteit, de aanpak van overlastgevende asielzoekers en de menselijke maat in het Nederlandse migratiebeleid. Door het aftreden van het kabinet kwamen meerdere wetsvoorstellen op het gebied van migratie stil te liggen.

Migratiebeleid 2021 (selectie ontwikkelingen)
 

Reguliere migratie

• Introductie maatregelen om misbruik van reguliere verblijfsregelingen, zoals voor au pairs, te voorkomen.
• Opzetten nieuwe regeling voor essentieel startup-personeel.
• Start samenwerking voor gezinsmigratie (nareis) met de Internationale Organisatie voor Migratie Nederland (IOM Nederland) en de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
• Opheffing eerdere COVID-19-maatregel voor over reisrestricties voor familieleden van migranten.

Asiel

• Introductie maatregelen om extra opvangplekken te creëren, noodzakelijk door het landelijke tekort.
• Flexibilisering opvangcapaciteit.
• Evacuaties uit Afghanistan, opvang Afghaanse vluchtelingen.
• Stilvallen van behandeling wetsvoorstellen door de val van het kabinet, waaronder de voorstellen voor de herziening van regels bij niet tijdig beslissen op asielzaken  en de aanpassing van de geldigheidsduur voor asielvergunningen.
• Veranderingen aan de Algemene Asielprocedure (AA), waaronder het verkorten van de AA van acht naar zes dagen met de optie voor verlenging (AA+).

(Alleenstaande) minderjarige vreemdelingen, andere kwetsbare groepen

• Doorvoeren beleidswijziging waarmee adequate opvang in land van herkomst/terugkeer moet worden onderzocht voor het uitgeven van een terugkeerbesluit (en niet pas voor het uitvoeren van een terugkeerbesluit).
• Vrijmaking financiële middelen om (ex-)amv’s beter te ondersteunen tijdens de overgang naar volwassenheid en extra middelen om het onderwijs van minderjarige vreemdelingen te verbeteren.
• Bekendmaking maatregelen door het ministerie van Justitie en Veiligheid voor het beter kunnen waarborgen van de veiligheid van LHBTI+ asielzoekers in asielzoekerscentra.

Integratie

• Voorbereiding en inwerkingtreding van de nieuwe Wet Inburgering per 1 januari 2022.
• Tijdelijke versoepeling van een aantal inburgeringseisen om de gevolgen van COVID-19 tegen te gaan.
• Maatregelen, naar aanleiding van de Toeslagenaffaire, om discriminatie door de overheid te voorkomen.

Naturalisatie en staatloosheid

• Vrijstelling van migranten met een RANOV-verblijfsvergunning (Regeling Afwikkeling Nalatenschap Oude Vreemdelingenwet) van de documenteneis voor het verkrijgen van Nederlanderschap.
• Behandeling van een wetsvoorstel over een juridische procedure voor het vaststellen van staatloosheid.

Irreguliere migratie en mensensmokkel

• Evaluatie van een aantal door Nederland gefinancierde internationale/nationale voorlichtingscampagnes over irreguliere migratie in Nigeria, Iraaks-Koerdistan en Afghanistan.
• Start proefprojecten in vijf Nederlandse gemeenten voor het tegengaan van irregulier verblijf door het verbeteren van de samenwerking tussen ketenpartners.

Mensenhandel

• Versterking gemeentelijke aanpak mensenhandel, onder meer door het oprichten van een gemeenschappelijk Kader voor de aanpak van mensenhandel.
• Op internationaal niveau inzet van Nederland op joint investigation teams in het kader van het Europese samenwerkingsverband EMPACT Trafficking in Human Beings (THB).
• Lancering van het internationale samenwerkingsproject Cooperation on Migration and Partnerships for Sustainable Solutions initiative (COMPASS) door het ministerie van Buitenlandse Zaken in samenwerking met het IOM.

Terugkeer

• Tijdelijk vertrekmoratorium voor Afghanen en Tigrinyanen.
• Ingebruikname, ook voor vrijwillige terugkeer, van de digitale ‘Frontex Application for Return’.
• Stilvallen wetsbehandeling van de Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring.

Publicatie

• Lees het Jaaroverzicht 2021 van EMN Nederland: Jaaroverzicht EMN Nederland: Nederlands migratiebeleid in 2021