Onderzoek: EU-lidstaten trekken start-ups en innovatieve ondernemers aan van buiten de EU

Met het aantrekken van start-ups van buiten de EU wil de EU haar concurrentiepositie op de wereldmarkt verbeteren. Veel EU-lidstaten zetten dan ook in op het aantrekken van startende innovatieve ondernemers. Dat geldt ook voor Nederland.

Zeventien lidstaten hebben specifiek beleid voor het aantrekken van startende ondernemers van buiten de EU. De andere lidstaten stimuleren wel innovatie en ondernemerschap, maar hebben geen apart beleid voor deze groep. 

Nieuwe regeling voor essentieel personeel van start-ups van buiten de EU

Nederland is een van de dertien lidstaten waar start-upondernemers van buiten de EU een specifiek visum of specifieke verblijfsvergunning voor start-ups kunnen aanvragen. Tien andere lidstaten zonder specifieke regelingen voor start-ups stellen wel hun algemene arbeids- en ondernemersregelingen open voor start-ups, zoals verblijfsvergunningen voor zelfstandigen en investeringsregelingen. Nederland voert daarnaast in 2020 een regeling in waarmee essentieel personeel van start-ups, van binnen en buiten de EU, eenvoudiger een verblijfsvergunning kan krijgen. Cyprus, Estland, Frankrijk en Portugal hebben al een soortgelijke verblijfsvergunning.

Incentives voor start-ups

Lidstaten, waaronder Nederland, zetten stimuleringsmaatregelen in om start-ups en innovatieve ondernemers aan zich te binden, zoals:

• kunnen aanvragen van financieringsregelingen van de overheid of de private sector, zoals microkrediet;
• krijgen van kantoorruimte (uitgezonderd Nederland, in Nederland is de private sector verantwoordelijk);
• kunnen meedoen aan incubator- en acceleratorprogramma’s. Deze programma's helpen start-ups met het starten en groeien door diensten voor huisvesting, managementtrainingen, netwerkmogelijkheden en toegang tot financiers;
• gebruik kunnen maken van algemene belastingmaatregelen.

 
Extra stimuleringsmaatregelen van een aantal lidstaten (twee tot acht, exclusief Nederland) zijn onder meer:

• belastingverlagingen voor investeerders in start-ups;
• verlaging van sociale premies;
• en/of het vergoeden van administratieve kosten.

Nederlandse facilitators en entry point uniek in Europa

Voor het aantrekken van start-ups zijn in de meeste lidstaten, waar onder Nederland, samenwerkingsverbanden actief van incubators en accelerators, universiteiten en steden/regio's. Daarnaast is Nederland de enige lidstaat waar:

• buitenlandse ondernemers met alle vragen terecht kunnen bij een Entry point, een ondernemersloket, al vanaf het moment dat ze overwegen naar Nederland te komen;
• het samenwerken met een facilitator, een zakelijke begeleider, een voorwaarde is voor het verkrijgen van de verblijfsvergunning voor start-upondernemers. De facilitator biedt de ondernemer een pakket op maat en helpt onder meer met bedrijfsvoering, marketing, onderzoek en het zoeken naar investeerders.

Andere lidstaten geven aan de facilitators en de entry points als good practices te zien.

Aantallen aanvragen start-ups

• Van de zeven lidstaten die cijfers aanleverden over het aantal aanvragen voor start-upregelingen had Estland met 783 aanvragen het hoogste aantal in 2018. De andere lidstaten met cijfers waren Spanje (305), Litouwen (178), Nederland (127) , Finland (108), Italië (92), Ierland (42) en Cyprus (7).
• De grootste aantallen specifieke verblijfsvergunningen/visa aan start-ups van buiten de EU in 2018 werden verleend aan ondernemers uit de Russische Federatie, de Verenigde Staten, India en China. In Frankrijk ging het hoogste aantal specifieke vergunningen naar Marokkaanse ondernemers (202 in 2018).

Slechts een beperkt aantal lidstaten kon aangeven hoeveel start-ups van buiten de EU ook daadwerkelijk in de lidstaat bleven en succesvol waren. 

Onderzoekspublicaties 'Migratory pathways for start-ups and innovative entrepreneurs'

• Benchmark EMN Nederland (Nederlands): 'Migratiebeleid voor start-ups en innovatieve ondernemers van buiten de EU, het Nederlandse beleid vergeleken met andere EU-lidstaten', 23 maart 2020
• Benchmark EMN Nederland (Engels): 'Migratory pathways for start-ups and innovative entrepreneurs, Dutch policy compared to other EU Member States', 23 maart 2020
• EMN: Volledige onderzoek EU-lidstaten (Syntheserapport), 18 december 2019
• EMN: Samenvatting onderzoek EU-lidstaten (Inform), 18 december 2019
• EMN: Introductie onderzoek EU-lidstaten (EMN Flash #9), 18 december 2019