De meeste Europese landen geven inburgeringscursussen aan mensen uit niet-EU/EFTA-landen (derde landen)*, maar de thema’s die aan bod komen en de beoogde doelgroepen variëren. Kennismaken met normen, waarden en plichten van een land is bijna overal een vast onderdeel van het inburgeren.
EMN Inform, two-pager EMN Nederland | Integratie
Inburgeringscursussen voor migranten van buiten de EU/EFTA verschillen sterk in Europa
7 november 2024
Nieuw EMN-OESO-onderzoek brengt inburgeringscursussen*** in EU-lidstaten en waarnemende landen van het EMN in kaart. 21 landen (AT, BE, BG, CY, CZ, DE, EE, ES, FI, FR, HR, IT, LT, LU, LV, NL, PL, SE, SI, SK; RS) geven zulke cursussen aan legaal verblijvende migranten uit niet-EU/EFTA-landen.
Doelgroepen variëren per land
In vrijwel alle landen (AT, BE, BG, CY, CZ, DE, EE, ES, FI, FR, HR, IT, LT, LV, NL, PL, SE, SI, SK; RS) zijn inburgeringscursussen vooral bedoeld voor migranten van buiten de EU/EFTA met een asielstatus. Anders dan in Nederland bieden veel EU-lidstaten daarnaast cursussen aan ontheemden die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming vallen (AT, BE, BG, CY, CZ, DE, EE, ES, FI, LU, LV, PL, SI). Cyprus en Luxemburg geven ook cursussen aan mensen met een status langdurig ingezetene.
Asielaanvragers krijgen in 8 landen (DE, CY, ES, FI, LU, LV, PL, SK) inburgeringscursussen om ze voor te bereiden op een mogelijk langdurig verblijf. Nederland, Frankrijk en Zweden bieden ook cursussen aan (asiel)migranten uit niet-EU/EFTA-landen die via gezinshereniging naar het land komen. Alleen Hongarije, Ierland en Portugal hebben weinig of geen inburgeringscursussen.
Verplicht of vrijwillig
Inburgeren is in 10 landen (AT, BE, CZ, DE, EE, ES, FR, IT, LT, NL) verplicht voor bepaalde groepen die afhankelijk zijn van overheidssteun en/of zicht hebben op een lang verblijf. In Nederland moeten alle migranten uit niet-EU/EFTA-landen met een tijdelijke verblijfsvergunning, uitzonderingen daargelaten, verplicht de inburgeringscursussen volgen als hun verblijfsdoel langdurig is.
In 9 landen (BG, CY, IE, LU, LV, PL, SI, SK; RS) is deelname aan de cursussen vrijwillig, maar vaak (BG, CY, LU, LV, PL, SI; RS) is aanwezigheid verplicht voor mensen die een langdurig verblijf of burgerschap nastreven. In Nederland kunnen migranten van buiten de EU/EFTA soms ook vrijwillig inburgeren, bijvoorbeeld om daarmee een stevigere verblijfsstatus te krijgen (een permanente verblijfsvergunning of naturalisatie). Deze groep is vrij om zelf inburgeringscursussen te kopen en examens af te leggen.
Focus op normen, waarden en plichten
De invulling die landen aan inburgeringscursussen geven verschilt, maar een aantal onderwerpen komt bijna overal terug:
- normen, waarden en plichten (AT, BE, CZ, DE, EE, ES, FI, FR, HR, IE, LT, LU, LV, NL, PL, SE, SI, SK; RS);
- werkgelegenheid (AT, BE, CZ, EE, ES, FI, FR, HR, IT, LT, LV, NL, PL, SI, SK; RS);
- cultuur en geschiedenis (AT, DE, ES, FI, FR, HR, IE, LT, LU, LV, NL, PL, SI, SK; RS).
Onderwerpen die buiten Nederland aan bod komen zijn bijvoorbeeld familieleven (BE, CZ, EE, ES, FR, LT, PL, SE, SK), informatie over asiel (CZ, EE, LT) en informatie over vrije tijd (CZ, SK).
*EFTA: Europese Vrijhandelsassociatie (EVA), vooral bekend onder de Engelse afkorting EFTA. Landen: Liechtenstein, Noorwegen, IJsland, Zwitserland.
** Deelnemende landen: Oostenrijk (AT), België (BE), Bulgarije (BG), Cyprus (CY), Tsjechië (CZ), Duitsland (DE), Estland (EE), Spanje (ES), Finland (FI), Frankrijk (FR), Kroatië (HR), Hongarije (HU), Ierland (IE), Italië (IT), Litouwen (LT), Luxemburg (LU), Letland (LV), Nederland (NL), Polen (PL), Portugal (PT), Zweden (SE), Slowakije (SK), Slovenië (SI); Servië (RS)
*** Het inburgeringsexamen bestaat in Nederland uit kennisexamens en taalexamens. Dit EMN-onderzoek gaat over de cursussen voor de kennisexamens. De taalcomponent van inburgeren is buiten beschouwing gelaten.
